Moeten we ons nu zo druk maken over dat Derksen-gedoe? Over iets dat 50 jaar geleden is gebeurd? Sommige vinden Derksen een held omdat hij ‘eerlijk was. Iedereen heeft wel eens iets stoms gedaan en hij durfde er voor uit te komen. Al die lafbekken die hem de maat nemen durven dat niet. Het zijn volgens Bennie Jolink (zanger van Normaal) ‘hypocriete slijmerds die niks van de jaren 60 en 70 begrijpen’. 

Ik geef toe dat Derksen met zijn bekentenis (als het dat was) lef toonde en dat is te prijzen. Maar je kunt ook lef hebben en uiteindelijk toch een eikel zijn. Kijk, als je iets doet dat niet deugt, dan is een bekentenis lovenswaardig. Vervolgens is de vraag in hoeverre je verantwoordelijkheid neemt voor je misstap. Dat leek in eerste instantie bij Derksen goed te gaan. ‘Ik schoof een kaars naar binnen’, ‘je schaamt je kapot’. So far so good: een gevoel van schaamte.

Op dat moment had hij de keuze: of hij nam de volledige verantwoordelijkheid, of hij dook weg. 

Als hij de verantwoordelijkheid had genomen dan had hij gezegd: ‘Ik realiseer me nu dat ik deze dame respectloos behandeld en vernederd heb, dat vind ik oprecht pijnlijk, voor haar. Maar ook voor mezelf omdat ik dus blijkbaar niet de empathie had om een ander mens in haar waarde te laten. Blijkbaar vond ik mijn eigen lol belangrijker dan de gevoelens van een ander. Ik ben dus een eikel geweest. Ik zou m’n excuses willen aanbieden aan deze vrouw en ik hoop dat ze mij wil vergeven. Ik begrijp ook dat ik me niet kan verschuilen achter de tijdgeest, want daarmee ontduik ik mijn verantwoordelijkheid. De tijdgeest was weliswaar zo dat mannen vrouwen respectloos konden behandelen, maar blijkbaar was ik deel van die tijdgeest. Ik was een deel van het probleem.’ 

Als hij zo z’n excuus had aangeboden was hij een held geweest. Maar nee, Derksen nam zijn verantwoordelijkheid niet, hij dook weg. Hij schoof het op de tijdgeest, het waren de wilde jaren 70 weet je wel. Toen werden grenzen aan alle kanten overschreden. Je kunt daar niet over oordelen als je er niet bij was, zo vindt hij. 

Ik vind dat laf. Wegduiken voor je verantwoordelijkheid na je bekentenis, dat is geen lef. Derksen mengt hier bovendien twee zaken waardoor de discussie vertroebeld raakt, namelijk vrijheid en respect. 

Ten eerste over vrijheid. Ja, de jaren 70 waren een periode van grotere seksuele vrijheid. Meer vrijheid betekende inderdaad het loslaten van oude taboes en het overschrijden van oude normen en dus grenzen. Ik kan nog wel een stukje meegaan met Derksen, of Jolink, als zij de huidige tijdgeest hekelen omdat die preutser lijkt geworden. Soms lijkt inderdaad alsof oude taboes weer terugkeren en de seksuele vrijheid minder wordt. Denk bijvoorbeeld aan de censuur van Facebook die door Stella Bergsma aan de kaak wordt gesteld met haar project ‘Sorry voor de tieten’. Ik ben voor seksuele vrijheid en tegen preutsheid. Dus meer seksuele vrijheid: ja graag. 

Ten tweede over respect. De essentie van Derksens kaars was niet dat het een bevrijdende daad was. Het probleem was dat zijn gedrag zonder respect was. Of beter gezegd: hij dehumaniseerde die vrouw door over haar grenzen te gaan zonder dat zij zich daar tegen kon verzetten. Hij vernederde die vrouw door een intieme handeling te verrichten zonder dat zij in staat was om haar grenzen aan te geven. En het publiek in de studio en Gijp deed dat nog een keer door erom te lachen. Een dubbele vernedering met een laffe verdediging: de tijden waren toen nu eenmaal zo. Dat was natuurlijk ook een probleem al in de jaren 70. Er was grotere seksuele vrijheid, maar het beeld van vrouwen als seksueel gebruiksvoorwerp was nog van de oude stempel. 

 De woede over Derksens uitlatingen is terecht, de discussie is namelijk actueel . Dat vrouwen gezien worden als seksuele wezens met hun eigen seksuele wensen en grenzen is immers heel recent. Tot 1991 was verkrachting binnen het huwelijk niet strafbaar. Dat betekent dus dat tot die tijd het huwelijk werd gezien als een verbintenis waarbinnen de man kon beschikken over de seksualiteit van de vrouw, ook tegen haar wil. Met andere woorden: juridisch heerste er tot 1991 een dehumaniserende visie op de vrouw. Dat is de wettelijke neerslag van de tijdgeest waarin Derksen opereerde en waar hij dus driftig aan meedeed. Dat hij is blijven hangen in die tijdgeest en anno 2022 zijn verantwoordelijkheid nog steeds niet neemt, is kenmerkend voor een babbelend fossiel dat thuishoort in een museum.

Ben je als man geïnteresseerd in openhartige gesprekken over dit soort thema's? Dan is misschien ons YOU!MAN weekend iets voor je. Kijk voor inschrijving en info op www.youman.nu